Dijk Natuurbeeld ©KULEUVEN DOELLAND SDS 2018-19 Sander Wallays
Engelsesteenweg met Dijk ©KULEUVEN DOELLAND SDS 2018-19 Cedric van Raemdonck
Doel Uitbreidingsgebied ©KULEUVEN DOELLAND SDS 2018-19 Sander Wallays
Dijk Natuurbeeld ©KULEUVEN DOELLAND SDS 2018-19 Sander Wallays
"Boek Plan Doelland,
Dit vijfdelig werkstuk is het resultaat van een vierjarig ruimtelijk onderzoek door studenten van de KULeuven faculteit Architectuur campus Sint Lucas Gent naar de potenties van het dorp Doel, de omliggende gehuchten en de polders.
Geschreven met de intentie om tot een gedragen toekomstperspectief te komen, in overleg met alle actoren/streekhouders, dienen deze geschriften gezien te worden als een basis visiedocument dat als ruimtelijke kapstok kan dienen voor verder overleg en dat dus geenszins de intentie heeft om zich als definitief ruimtelijk plan te profileren.
We kaderen deze visie, Plan Doelland, in een breed ruimtelijk kader waarbij we onze uitgangspunten toelichten, bijzondere aandacht hebben voor het erfgoed en de en a.d.h.v. een aantal concrete ‘injecties’ een rits van mogelijke scenario’s visualiseren.
Heeft u interesse in deze uitgave of wil u meer te weten komen over het PlanDoelland, laat het ons weten via het contact formulier op de info pagina"
Met bijna honderd aanwezigen was de lancering van onze visie op Doel "Plan voor Doelland" een groot succes.
Gent, 10 januari 2019
Deze visie steunt op twee centrale thema's nl. respect voor eigenheid van het gebied en hoe de leefbaarheid van alle actoren (Doel, Haven, landbouw en natuur) te garanderen.
Ons inziens zijn deze beiden cruciaal voor een duurzame ontwikkeling van Doelland.
Het doet dan ook veel plezier dat juist deze thema's erg veel weerklank vonden bij de beleidsmakers (MOW, Omgeving, Prov. Zeeland, gemeente Beveren, GGS,...), de vertegenwoordigers van Natuurpunt, de boeren, de ijveraars voor het behoud van Doel (Doel2020, 3de generatie, EGDP) én bij de huidige en voormalig bewoners van Doel en de polderdorpen.
We hopen dan ook dat in de toekomst deze visie als ruimtelijke kapstok ingezet kan worden om tot een gedragen duurzaam samenlevingsmodel te komen.
Lang leve Doelland!
Plan Doelland
The Belgian City Doel is a Canvas for Street Artists - But is Art Enough to Save it?
-
12:00 - 9 February, 2019
Street art has long surpassed mere trend to become an integral part of cities' cultural identities. What was once considered vandalism is now not only accepted but encouraged. The works of once-prosecuted artists such as Banksy and Shepard Fairey are now collector's items; murals can cost anywhere from $1,000 to $20,000 or more. Through their works, artists may even have the power to save cities.
At least, this is what the soon-to-be-razed Belgian city of Doel hoped. Since 1999, the tiny waterfront village has been scheduled for demolition to make room for the port expansion of its rapidly growing neighbor, Antwerp. Most residents took the voluntary payout, but some stayed to fight for survival. The goal of the rebel group, named Doel 2020, is to put their city back on the map by inviting novice street artists to make Doel unique and irreplaceable. Ruins forsaken by city and citizens alike became a playground for artists across Europe.
Concerned the charming town would become water or asphalt, the faculty of architecture of KU Leuven, campus Sint-Lucas Brussels/Ghent did a rehabilitation study of Doel. The designers suggested redevelopment based on a ‘historical layer,’ and pointed out the cities strong public orientation, social fabric, and diversity of micro-gardens.
Even with its new artistic identity, much of Doel is abandoned. The few remaining residents have suffered break-ins and arson. Signs posted in windows claim homes distinguish homes as “inhabited”, but they are few and far between.
Though Doel's fate seemed sealed before the residents had a chance to reverse it, the idea behind Doel 2020 wasn’t as foolish as it may sound. All over the world, cities have been “saved” by art. Abandonedand hazardous after an era-defining nuclear catastrophe, Chernobyl, Ukraine has been painted over by undaunted by the dangers. Devastated by ecological disasters, Bombay Beach, California has become a haven for radical art movements – leading some to call it the “miracle in the desert.” Today it is host to the Bombay Beach Biennale, an annual artists festival. When jobs were lost and Sheffield, Tasmania, residents reinvented their home as kind of open-air art gallery of heroic proportions.
Art is powerful. If these fragile, and at times post-apocalyptic, civilizations could be saved by art, consider how healthier cities could be affected by thinking of them as a canvas. Street art fosters community by strengthening a city’s cultural identity, which inspires residents. When a city’s people are energized they are more apt to come together and feel a sense of ownership and responsibility.
Architecten stellen PLAN DOELLAND voor
“Doel als leefbaar dorp nààst een nieuw dok is haalbare kaart”
Gent, 9 januari 2019
Op 10 januari 2019 stelt de faculteit Architectuur van de KU Leuven (campus Sint-Lucas Gent) in de kerk van Doel haar “Witboek” voor de toekomst van het gehavende dorp Doel en de omliggende polders voor.
Studenten architectuur en docenten-architecten presenteren het “Plan Doelland”. Daarin wordt een visie uitgetekend voor een duurzame ontwikkeling van de hele regio, waarbij voor het eerst rekening
wordt gehouden met de nieuwe plannen voor de uitbreiding van de haven en haar containercapaciteit, sinds minister Ben Weyts die in de herfst van 2018 bekend maakte. Daarin wordt het dorp Doel gespaard, maar wordt een nieuw dok (het zogenaamde “Boemerangdok”) net naast het dorp voorzien. Een “leefbaarheidsdijk” moet het dorp beschermen tegen milieuoverlast van de havenactiviteiten. De effectiviteit daarvan wordt algemeen als een kritisch punt voor de haalbaarheid van het plan gezien. De Haven van Antwerpen vreest, dat er toch overlast zou zijn, voor een beperking van haar rendement door bewonersprotest.
Niettegenstaande de Vlaamse overheid, in het zog van het aflopende onderzoek Complex project Extra containercapaciteit voor de haven van Antwerpen, de intentie uitdrukte om de leefbaarheid van Doel verder te onderzoeken, komt de KU Leuven nu reeds met een “visieplan”. Het is gebaseerd op jarenlang ‘ontwerpend onderzoek’ en tal van gesprekken met bewoners en deskundigen van allerlei disciplines. In dat plan, zo zeggen KU Leuven-onderzoekers en architecten Daan De Volder, Joris Van Reusel en Pascal Francois. kan Doel, als bewoond dorp, een functie krijgen als schakel tussen de stad en de haven, en als poort naar het toekomstige Grenspark Groot Saeftinghe. Dat levert nieuwe woon- en werkvormen op, waardoor het dorp Doel stillaan terug kan aangroeien en kan herstellen van de jarenlange vernieling. Net in de opgelopen schade ziet het Plan Doelland potenties en kansen: een dorp met veel groen, open ruimte, de sporen van een erg bewogen geschiedenis en een rijk historisch erfgoed als ankerpunten, die samen structuur bieden aan een trage, duurzame heropbouw in nauw overleg met de lokale gemeenschap. Dat is wat men noemt ‘slow urbanism’: stedenbouw die stap voor stap groeit, evolueert en zich zo sterker verankerd dan een top-down
aanpak gericht op snelle ontwikkeling. ‘Deze aanpak vergt moed en openheid, en bereidheid om te investeren in onderzoek, procesbegeleiding, ontwerpkwaliteit en dialoog met tal van mensen en groepen uit de lokale gemeenschap. Ook niet klassieke dorps-actoren zoals toeristen, landbouwers,
bedrijven en de havensector maken deel uit van die lokale gemeenschap en moeten mee het dorp maken. Op die manier kan Doel evolueren van een ‘spookdorp’ naar een droomdorp. Niet te nostalgisch, maar wel even waardig zoals het ooit was.’
Op termijn kunnen er terug zo’n 2500 à 3000 inwoners wonen. Inwoners die zich bewust zijn van het feit dat ze naast de haven wonen en wel wat geronk en nachtverlichting gewend zijn. En met degelijke isolatie en een stevige groene omkadering zal dat ook in de toekomst leefbaar zijn.
Het Plan Doelland voorziet ideeën om de nog te ontwerpen leefbaarheidsdijk efficiënter te maken als milieu-overlast-buffer. Dat kan door een aangepaste vorm en een aangepaste vegetatie. Door er ook bijkomende functies aan te geven, kan deze dijk een waardevolle natuurzone, een mooi landschap of zelfs een bruikbare publieke ruimte worden. In één van de concrete projectvoorstellen wordt op de leefbaarheidsdijk een eco-edu boerderij met schapen voorzien. Een ander project toont dat de dijk ideaal is om er een bijenvriendelijk biotoop met een imkerij te voorzien. Ook een wetenschappelijk onderzoekscentrum rond bio-landbouw of een technologisch labo voor de chemiesector zou in de dijk kunnen geïntegreerd worden. Zo wordt de dijk een stuk van het dorp, het landschap en de natuur.
Dit en nog zo’n 40-tal andere ideeën wordt erg beeldend en ruimtelijke voorgesteld tijdens de publieke presentatie van PLAN DOELLAND op donderdag 10 januari 2019, om 19u30, in de kerk van Doel (gemeente Beveren). De studenten-onderzoekers stellen er tevens hun “Witboek” voor en een nieuwe website over het project. Op die site kunnen alle voorstellen, beelden en teksten worden geraadpleegd. Niet enkel de inhoudelijke ideeën maar ook het enthousiasme en de positieve instelling van de architectuurstudenten en hun begeleiders werkt prikkelend. Het opent de kijk op een moeilijk en complex maatschappelijk vraagstuk, en biedt er constructieve, architecturale antwoorden op.
